a. HANEFİ MEZHEBİ
Mezhebin kurucusu İmam-ı Azam Ebu Hanife'dir. Hicri (80-150) de Kufe'de doğdu. Varlıklı bir aileden gelmiştir. Kendisi ilim tahsili yanında ticaretle de meşgul olmuştur. Ticari hayatı, günlük meseleleri iyi bilmesie, problemleri ve ihtiyaçları yakından tanımasına yardımcı olmuştur.
Ebu Hanife insanların ihtiyaçlarını ve dinin genel ilke ve amaçlarını dikkate alarak ayet ve hadisleri yeniden değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Mezhebin en önemli özelliği, ayet ve hadislerin hükmü ile aklın yorumu arasında makul bir denge kurmaya çalışmıştır. Kur'anın genel ilkeleri yanında örf ve adeti, kamu yararını daima göz önünde bulundurmuş, kişi hak ve hürriyetlerinin korunmasını ilke edinmiştir.
Dört bine yakın talebesi vardır. Bunlardan kırk tanesi ictihad yapabilecek seviyeye gelmiştir. İmam-ı Muhammed ve İmam-ı Yusuf en meşhur 2 talebesidir. Mezhep genellikle, Türkiye, Balkanlar, Türkistan, Hindistan, Pakistan'da yaygındır. Ebu Hanife, ehl-i rey veya ehl-i ırak fıkhının temsilcisidir.
b.MALİKİ MEZHEBİ
Mezhebin kurucusu İmam-ı Malik'tir. Hicri (93-179) da Medine'de doğdu. Mezhebin en önemli özelliği Peygamber terbiyesinde yetişmiş ve ilim merkezi durumunda olan Medine halkının uygulamasına çok önem vermesidir. Ona göre Medine'lilerin ameli mütevatir sünnet (en güçlü amel) hükmündedir. Mezheb genellikle Mısır ve Kuzey Afrika'da yaygındır. İmam-ı Malik, ehl-i hadis veya Ehl-i Hicaz fıkhının temsilcisidir.
c.ŞAFİİ MEZHEBİ
Mezhebin kurucusu İmam-ı Şafii'dir. Hicri (150-204) de Filistin Gazze şehrinde doğdu. İmam-ı Malik'den Hicaz fıkhını, Ebu Hanife'nin talebesi olan İmam-ı Muhammed'den Irak fıkhını öğrendi. Mezhebinin en önemli özelliği, Hanefi ile Maliki fıkhının birleşiminde yeni bir anlayış getirmektir. Şafii mezhebi genellikle Mısır, Suriye, Irak, Horasan'da yaygındır. Ayrıca Türkiye'nin Doğu ve Güney Doğu bölgelerinde de yaygındır.
d.HANBELİ MEZHEBİ
Mezhebin kurucusu İmam-ı Hanbel'dir. Hicri (164)'de Bağdat'da doğdu. İmam-ı Hanbel ibadet ve muamelat konularında iki ayrı usül benimsedi. İbadet konularında ayet ve hadislere çok sıkı sarılmakla birlikte muamelatta (günlük yaşantı) bir şeyin haram olduğuna dair ayet ve hadislerde delil yoksa o mubahtır prensibine sarılarak daha serbest bir anlayış geliştirdi. Mezheb genellikle Hicaz, Filistin, Mısır gibi ülkelerde yaygındır.
aBaşka Ameli Hak Mezhepler Var mıdır?
Dört hak mezhepten başka otuza yakın ameli hak mezhebin olduğu bilinmektedir. Yalnız bunların bağlıları kalmadığı için kitaplarda sadece isimleri kalmıştır.
Konu: MEZHEPLER VE DiNiMiZ 
Salı Kas. 03, 2009 11:35 pm