Miss-Yigido
Admin
Mesaj Sayısı : 431
Kayıt tarihi : 02/11/09
Yaş : 31
Nerden : HoLLanda / Zaandam
 |  Konu: BaSkaSinin Adina Hac Etmek  Perş. Kas. 05, 2009 10:05 pm | |
| Bir kimse hacca gitmeye yol bulur da, sonra hastalık ve yaşlılık sebebiyle hacca gitmekten aciz kalırsa, başkasını kendisi adına hacca göndermesi gerekir. Çünkü o kimse acizliği sebebiyle hacca gitmekten ümidini kesmiştir. Bu durumda, ölen kişi gibidir ki, başkası onun adına haccedebilir. Fadl bin Abbas (r.a.)'ın rivayet ettiği hadise göre; Has'am kabilesinden bir kadın şöyle dedi: "Ya Rasulullah, Allah'ın kulları üzerine farz olan hacc ihtiyar ve güçsüz durumdaki babama farz oldu. Onun yerine ben haccedebilir miyim?" Rasulullah sallu aleyhi ve sellem; "Evet" buyurdu. Bu olay veda haccında olmuştu. (Hadisi Buhari, Müslim, Tirmizi, Nesai, Ebu Davud ve İbn Mace rivayet etmiş, Tirmizi hadisin hasen, sahih olduğunu söylemiştir.)
Tirmizi şöyle demiştir: "Bu konuda Nebi aleyhisselam'dan birden çok hadis sahih olarak gelmiştir. Nebi aleyhisselam'ın ashabı ve diğer ilim adamları bu şekilde amel etmişlerdir. Onlar, ölü için hacc yapılabileceği görüşünde olup, Sevri, İbn Mübarek, Şafii, Ahmed ve İshak da aynı şeyi söylemişlerdir.)
İmam Malik: "Ölen, hacc yapılmasını vasiyet etmişse, onun adına hacc yapılır," demiştir.
Alimlerden bazıları, yaşlı veya hacca gitmeye kadir olamayacak durumdaki kimseler adına, sağ oldukları halde, hacca gidilebileceğine dair ruhsat vermişlerdir. Bu görüş İbn Mübarek ve Şafii'nindir.
Bu hadiste, kadının, erkek ve kadın için, erkeğin de, erkek ve kadın için hacc yapabileceğine delil vardır. Bu görüşe muhalif bir delil gelmemiştir.
Hacca Vekil Gönderen Hasta ve Güçsüz Kimsenin İyileşmesi
Hasta, vekili kendisi adına haccettikten sonra iyileşirse hacc farzı üzerinden düşer. İki defa haccetmek gibi bir durum olmaması için, haccı iade etmez. Bu görüş Ahmed'indir. Alimlerin çoğu: "Bu hacc ona kifayet etmez. Çünkü vekil gönderirken hacca gitmekten ümitsiz olmadığı anlaşılmıştır. Şüphesiz işin sonu nazarı itibare alınır." demişlerdir.
İbn Hazm, birinci görüşü tercih ederek şöyle demiştir: "Nebi aleyhisselam, yürüyerek veya binerek hacca gitmeye gücü yetmeyen kendi adına hacca gitmeyi birine emrettiği zaman, Allah'a olan hacc borcunun o kişinin adına ödenmiş olacağını da haber vermiş, böylece kişi Allah'a olan borcunu ödemiş ve haccı kendisine yeterli olmuştur. Şüphe yok ki, delil olmadan, zimmetten düşen ve eda edilen şeyin tekrar farz olarak iade edileceğini söylemek caiz olmaz. Burada iade edileceğine dair herhangi bir delil yoktur. Eğer iade etmek gerekseydi, "Nebi aleyhisselam elbette bunu açıklardı. Çünkü bazen ihtiyar bir insanın, kendisini güçlü hissedip, daha sonra binek üzerinde hacca gitmeye gücü yetebilir.Nebi aleyhisselam böyle bir açıklama yapmayınca, hacc kendisi adına sahih olarak eda edildikten sonra bu kişinin hacc farzıyla tekrar mükellef olması caiz değildir.
Başkası Adına Hacc Yapmanın Şartı
Başkası adına hacc yapanın önce kendisi için hacc yapması şarttır. İbn Abbas (r.a.)'ın rivayet ettiği hadise göre Rasulullah sallu aleyhi ve sellem, bir adamın "Şubrume için lebbeyk" dediğini işitti de ona; "Kendin için hacc ettin mi?" diye sordu. Adam "Hayır," deyince Rasulullah sallu aleyhi ve sellem, "Önce kendin için haccet, sonra Şubrume için," buyurdu. (Hadisi Ebu Davud ve İbn Mace rivayet etmiştir. Beyhaki, "Hadisin isnadı sahih olup, bu konuda bundan daha sağlam bir hadis yoktur," demiştir. İbn Teymiyye şöyle demiştir: İmam Ahmed, (oğlu Salih'in kendisinden yaptığı rivayete göre), "Eğer hadis mevkuf olsaydı, İbn Abbas'ın hadis hakkında muhalefeti olmazdı" gerçeğine binaen hadisin merfu' olduğuna hükmedilmiştir.)
İlim ehlinin çoğunun görüşü budur. İsterse gücü yetsin, ister yetmesin, kendisi için haccetmeyenin başkası adına haccetmesi sahih olmaz. Çünkü Rasulullah'ın, açıklama istemeyi terketmesi ve bu olaydaki durumu ayırmaması ifadenin genel olduğunu göstermektedir.
Üzerinde Hacc Borcu Olanın, Adak Haccı Yapması
İbn Abbas ve İkrime: "Bir kimse farz olan haccı yapmadığı halde adadığı haccını ifa ederse, her ikisini de ifa etmiş sayılır," şeklinde fetva vermişlerdir. İbn Ömer ve 'Ata ise; "Önce farz hacdan başlar, sonra adak haccını ifa eder." demişlerdir. | |
|
